Zaloguj
Opis
Władysław Grabski (1874–1938) był politykiem, działaczem społecznym i ekonomistą. Pochodził ze starej szlacheckiej rodziny. Kształcił się w Polsce, Francji oraz Niemczech. W młodości sympatyzował z ideami socjalistycznymi, ale szybko zbliżył się do nurtu narodowego. W 1905 r. został aresztowany przez władze carskie i na krótko osadzony na Pawiaku za udział w kampanii na rzecz samorządu i polonizacji instytucji publicznych w Królestwie Polskim. Trzykrotnie posłował do rosyjskiej Dumy w latach 1905–1912. Po wybuchu I wojny światowej został członkiem Centralnego Komitetu Obywatelskiego oraz Komitetu Narodowego Polskiego. W 1918 r. przez krótki czas był więziony przez Niemców jako reprezentant orientacji antyniemieckiej. W 1919 r. zdobył mandat posła na Sejm Ustawodawczy z ramienia Związku Ludowo-Narodowego, po czym objął tekę ministra skarbu w rządzie Leopolda Skulskiego. Po raz pierwszy został premierem w okresie wojny polsko-bolszewickiej w 1920 r. Reprezentował Polskę na międzynarodowej konferencji w Spa, jednak niepowodzenie rokowań spowodowało dymisję Grabskiego. W latach 1923–1925 ponownie stanął na czele rządu, w którym pełnił także obowiązki ministra skarbu. Pod jego kierownictwem dokonano reformy walutowej i skarbowej, czego efektem były wprowadzenie nowej waluty – złotego, sanacja budżetu państwa i zdławienie hiperinflacji. Ustąpił ze stanowiska w 1925 r., po czym wycofał się z życia politycznego, poświęcając się pracy naukowej i publicystycznej.
Grabski opublikował wiele prac z zakresu ekonomii agrarnej, upatrując w warstwie chłopskiej fundament siły narodu. Stworzył podwaliny nowej dziedziny nauki – socjologii wsi. W 1935 r. opublikował dzieło Idea Polski, w którym dokonał analizy sytuacji wewnętrznej Polski, przestrzegając przed licznymi niebezpieczeństwami grożącymi odrodzonej Rzeczypospolitej.
Z innych najważniejszych prac Władysława Grabskiego należy wymienić: Historię Towarzystwa Rolniczego, Materiały w sprawie włościańskiej,Dwa lata pracy u podstaw państwowości naszej (1924-1925), O własnych siłach.
Grzegorz Jeż