Sowiecka agresja na Polskę – 17 IX 1939 r., 20 złotych

 325,00

Ostatnie sztuki!

5 września 2023 roku Narodowy Bank Polski wprowadza do obiegu srebrną monetę o nominale 20 zł „Sowiecka agresja na Polskę – 17 IX 1939 r.”.

Emitent: Narodowy Bank Polski
Metal: Ag 925
Wymiary: 38,61 mm
Producent: Mennica Polska
Masa: 28,28 g
Nominał: 20 złotych
Stempel: zwykły
Rok emisji: 2023
Nakład: 12 000 szt.

Opis

Dowództwo Wojska Polskiego, przygotowując plan na wypadek wojny z Niemcami, zakładało neutralność ZSSR, toteż pozostawione przy granicy sowieckiej siły były symboliczne.
Niesprowokowana sowiecka agresja nie spotkała się więc z zorganizowanym oporem. Formacje Korpusu Ochrony Pogranicza podjęły jednak walkę. Bohaterski opór nielicznych strażnic na pograniczu opóźnił działania agresora.

Sowiecka agresja była ciosem w plecy dla Wojska Polskiego, toczącego krwawe zmagania z Niemcami. Przekreślała szanse kontynuowania oporu na tzw. przedmościu rumuńskim.
17 września o godz. 22.00, po kilkugodzinnych walkach na pograniczu polsko-sowieckim, została ogłoszona dyrektywa Naczelnego Wodza marsz. Edwarda Śmigłego-Rydza, zaczynająca się słowami: „Sowiety wkroczyły. Nakazuję ogólne wycofanie na Rumunię i Węgry najkrótszymi drogami. Z bolszewikami nie walczyć, chyba w razie natarcia z ich strony albo próby rozbrojenia oddziałów”. Decyzja była podyktowana zamiarem zapobieżenia walkom, które nie miały cienia szans na zwycięstwo. Naczelną ideą było zachowanie własnych sił, by móc kontynuować wojnę u boku sojuszniczej Francji i Wielkiej Brytanii.

Rozpoczęte sowiecką agresją 17 września 1939 r. represjonowanie narodu polskiego trwało aż do 1989 r.
prof. Wiesław Wysocki

Rewers

Autorem medalu „Rok 1939”, z którego pochodzą wizerunki wykorzystane w projekcie monety, jest znany rzeźbiarz Józef Gosławski (1908–1963). Kompozycja na rewersie symbolicznie przedstawia wydarzenia z 17 września 1939 r. – polskiemu żołnierzowi walczącemu z niemieckim najeźdźcą wbija nóż w plecy czerwonoarmista. Napis na awersie głosi: „WE WRZEŚNIU 1939 NAPADNIĘCI PRZEZ ARMIE NIEMIECKĄ I BOLSZEWICKĄ – MY POLACY – OFIARĄ KRWI BRONILIŚMY WOLNOŚCI LUDÓW, HONORU I RELIGII”. Projekt powstał z głębokiej wewnętrznej potrzeby twórcy – w ten sposób skomentował on tragiczny moment historyczny, którego był świadkiem. Artysta nie mógł za życia eksponować swojego dzieła, zalał gipsem złożone razem obydwie strony medalu i przechowywał je w tej formie. Dopiero w 2009 r. rodzina zdecydowała się na upublicznienie medalu. dr Maria Anna Rudzka